ISININ YAYILMA YOLLARI

ISININ YAYILMA YOLLARI

Bulunduğu ortama göre sıcaklığı fazla (yüksek) olan her madde çevresine ısı aktarır, yayar. Masa, insan, ateş, buz, su kendisinden daha soğuk bir ortamda bulunduğunda çevresine ısı aktarır, yayar. Isı enerjisi, maddelerde çeşitli yollarla yayılır.

Isı 3 şekilde yayılır:

1. İletim yoluyla yayılma
2. Konveksiyon yoluyla yayılma
3. Işıma yoluyla yayılma 

1.ISININ İLETİM YOLUYLA YAYILMASI

Maddeyi oluşturan taneciklerin birbirine çarpması ile ısı enerjisinin aktarılmasına ısının iletim yoluyla yayılması denir.

Katı, sıvı ve gaz maddelerinin tanecikleri titreşim hareketi yapar. Bundan dolayı ısının iletimle yayılması katı, sıvı ve gaz maddelerin hepsinde gerçekleşir. Katıları oluşturan tanecikler birbirine oldukça yakın olduğundan titreşim hareketi sırasında birbirlerine çarpma oranları oldukça fazla olur. Bu da ısının iletimle yayılması hızlandırır. Sıvı ve gazlarda ise tanecikler birbirinden oldukça uzaktır. Tanecikler birbirinden uzaklaştıkça titreşim hareketi ile ısının iletilmesi ve ısının iletimle yayılması zorlaşır.

2.  ISININ KONVEKSİYON YOLUYLA YAYILMASI

Isının, maddeyi oluşturan taneciklerin yer değiştirmesiyle aktarılmasına ısının konveksiyon yoluyla yayılması denir.

 Isının konveksiyon ile yayılmasına sadece sıvı ve gazlarda rastlanır. Katılar da konveksiyon la ısı aktarımı olmaz. Çünkü katılar da tanecikler yer değiştiremez.

İçinde kalorifer yanan odada ısınıp yoğunluğu azalan hava tanecikleri yükselir. Yerlerine soğuk tanecikler gelirken, oda içinde bir hava akımı oluşur. Isı, taneciklerin hareketi ile oda içinde yayılır. Isınan havanın tanecikleri arasındaki uzaklık artar ve hava genleşir, böylelikle yoğunluğu azalır. Seyahat balonları bu şekilde havalanır.

3. ISININ IŞIMA YOLUYLA YAYILMASI

Isının ışınlar yoluyla yayılmasına ışıma denir. Güneş ışığı altında bekletilen suyun ısınması ve mumun alevine yaklaştığımız parmağımızın ısınması ısının, ışıma yoluyla yayılmasına örnek verilebilir. Mikrodalga fırınlarında elektrik ampullerinde ısının büyük bölümü ışıma yoluyla yayılır. Her madde ışıma yoluyla ısı yayar ve bu ışıma her yönde olur. Işıma, ısının boşlukta ve saydam ortamlarda yayılma şeklidir.